Kultura Języka: kultura, jezyk, system, podsystemy, jezyk polski

Kultura:

1.      Definicja antropologiczna – cywilizacja

2.      Definicja estetyczna – piękno w języku

3.      Definicja społeczna - Zbiór zasad i reguł dobrego zachowania, etykieta komunikacyjna

Język:

1.      Definicja strukturalna –system znaków, wyrazów, słów oraz reguł ich łączenia

a)      Reguły gramatyczne (formalne)

b)      Reguły semantyczne (logiczne)

System językowy:

Ø  Rejestrowany (słowniki, gramatyki, publikacje poprawnościowe)

Ø  Idiolekt – indywidulany język osobniczy

Podsystemy językowe:

Ø  Fonologiczny [fonen] – abstrakcyjny obraz głoski

Ø  Morfologiczny [morfen]

·         Fleksyjny – rola wyrazu w zdaniu

·         Słowotwórczy – modyfikacja znaczenia (?)

·         Leksykalny – odsyła do rzeczywistości

·         Gramatyczny – „się”

Ø  Syntaktyczny [syntagmatyczny] – abstrakcyjny wzorzec wypowiedzi

Ø  Leksykalny [leksen] – abstrakcyjny obraz wyrazu, słowa

Język polski:

·         1 mln reguł gramatycznych i semantycznych

·         200 tys. Słów

·         5 – 7 mln słów specjalistycznych

·         750 tys. Nazw własnych

O jakości komunikacji decyduje wiek i wykształcenie.

·         3-5 lat -> 1500 słów

·         11-12 lat -> 7 tys. Słów (pozwala mówić o sprawach abstrakcyjnych)

·         15-16 lat -> 10 tys. Słów – system ograniczony

·         19-20 lat -> 18 tys. Słów

·         24-26 lat -> 25 tys. Język rozwinięty

·         Pełna kompetencja językowa -> 35 tys. słów

Język

·         Łącząc nas z innymi i służąc wzajemnej komunikacji z otoczeniem, tworzy ludzką wspólnotę, kształtuje ją i podtrzymuje. Będąc środowiskiem, w którym rośniemy, poruszamy się, współpracujemy z innymi, które naszym działaniem kształtujemy – język, dobro wspólne, pełni funkcję humanizującą i socjalizującą.

·         Jest to system znaków powiązanych regułami gramatycznymi i semantycznymi

·         Jest narzędziem komunikacji i służy do porozumienia się między ludźmi

Dwa wymiary języka:

·         Language – język/ system/ abstrakt

·         Parole –mowa/ tekst

Poziomy mowy/ tekstu:

        I.             Fonetyczny – głoska, prozodia (element, który towarzyszy wypowiadaniu słów).

 Prozodia:

Ø  Intonacja – sposób artykulacji tekstu

·         Łamana – zdania oznajmujące

·         Wznosząca – pytania, wątpliwości

·         Opadająca –rozkazy, wykrzyknienia

Ø  Akcent gramatyczny – pada na 2 sylabę od końca ale może też na 3 i 4

Ø  Tempo mówienia

·         Od 120 słów na minutę [granica 100-150 s/min]

·         Mówienie w normie oznacza, że jesteśmy fachowcami

      II.            Graficzny – litera, znaki interpunkcyjne

    III.            Fleksyjny – temat fleksyjny i końcówka

    IV.            Słowotwórczy

      V.            Składniowy – wypowiedzenie, zdanie

·         Szyk zdania jest swobodny ale nie dowlony

    VI.            Semantyczny – wyrazy, połączenia międzywyrazowe

DEFINICJE KULTURY JĘZYKA

Najogólniejsza definicja Andrzeja  Markowskiego brzmi: świadome i celowe posługiwanie się językiem we wszelkich sytuacjach komunikatywnych

·         Jako umiejętność poprawnego mówienia i pisania zgodnie z przyjętymi w danej społeczności normami językowymi. W tym znaczeniu kultura języka jest zawsze wartościowana dodatnio. 

·         Kultura języka rozumiana jako działalność kulturalnojęzykowa.  Ustalanie norm językowych i udzielanie porad

·         Jako pozytywna postawa osób wobec języka, które posługują się nim posiadając wysoki stan wiedzy lingwistycznej, oraz ugruntowaną świadomość językową.

·         Nazwa dyscypliny naukowej, która wyodrębniła się na gruncie zainteresowania językoznawców sprawami związanymi z normatywnością w języku.

·         Ogólna, podstawowa wiedza o języku, jego budowie, odmianach, historii, funkcjach, o jego roli w życiu społecznym jednostki

·         Umiejętność posługiwania się językiem

·         Wrażliwość na jego piękno

·         Dbałość i piękno i poprawność wypowiedzi