Sztuka

Japonizmy w sztuce polskiej - obrazy japonizujące artystów europejskich i polskich

XVIII w-rokoko ,moda na egzotyke .Pojawily sie chinoiserie (motywy chinskie z dalekiego wschodu wystepujace w architekturze ,malarstwie ,rzemiosle.

Japonia przez dlugi okres byla niedostepna dla Europy.1850 –otwarcie Japonii,wymiana handlowa ,do Euroy dotarly : jedwab,porcelana,papier z motywami roslin ,drzeworyty,materialy, drogie przedmioty ,pudelka z laki na bizuteria .(laka-zywica drew lakowych twardniejaca na powietrzu.)Sklepy z japonskimi rzecami –Binga w Paryzu ,Anderson w Londynie .

3 artysci – Utamaro ,Hokusai ,Hiroshige.

Utamaro - japoński drzeworytnik oraz malarz. Uważany za jednego z najlepszych twórców gatunku ukiyo-e. Dokładne miejsce jego urodzin nie jest znane.

Początkowo malował pod pseudonimem "Toyoaki", w późniejszych latach podpisywał się "Utamaro".

Znane drzeworyty:

Wizerunki kobiet

Dwanaście godzin w dzielnicach rozrywek

Zakochane kobiety

Hokusai - jeden z najwybitniejszych i najpłodniejszych japońskich malarzy i twórców barwnych drzeworytów w stylu ukiyo-e.

Podpisując dzieła posługiwał się wieloma (co najmniej trzydziestoma) pseudonimami, m.in. Shunrō, Sōri, Taito, Manji. Uczył się w pracowniShunshō. Zasłynął jako niezwykle płodny artysta, świetny rysownik, pejzażysta, ilustrator i karykaturzysta. W swych obrazach zaludnionych najczęściej mnóstwem postaci, odtwarzał ówczesną Japonię. Malarz ten tworzył wizerunki współczesnych sobie poetów. Malował m.in. kwiaty, żółwie, bażanty, koguty, sto poematów, mosty i kaskady . Jego najbardziej znanym dziełem jest cykl drzeworytów ukiyo-e pt. 36 widoków na górę Fudżi

Hiroshige -  jeden z najbardziej znanych japońskich malarzy, grafików i twórców ukiyo-e. Hiroshige wykonywał większość swoich prac w technice drzeworytu. Początkowo tworzył portrety, przedstawiające głównie aktorów i kobiety, ale w późniejszych latach stał się sławny dzięki pejzażom i obrazom natury. Wykonał tysiące kompozycji przedstawiających kwiaty i ptaki, ale także Edo, miasta i drogi. Do najsłynniejszych należą np. serie: Sto znanych miejsc w Edo (przyjmowane za wyjątkowe osiągnięcie szkoły ukiyo-e) i Pięćdziesiąt trzy przystanki Tokaido. Jego twórczość stała się inspiracją dla Udo Kallera, Vincenta van Gogha, Jamesa McNeilla Whistlera, Paula Cézanne'a, Toulouse-Lautreca, Paula Gauguina i innych twórców impresjonizmu.

Wystawy drzeworytow: 1873-Wieden ,1878-Paryz ,1890-Paryz(wystawa restropektywna ) .W Paryzu powstawalo towarzystwo milosnikow Drzeworytow Japonskich (Societi Jing) –Monet,Degas,Gogh.

1856-F.Bracqvemand znalazl teke grafik japonskich Hokusai

1862-Londyn I swatowa wystawa sztuki japonskiej .

1867-Paryz na wystawie powstal pawilon sztuki japonskiej ,Astruck napisal esej o japonskiej sztuce.

1871-F.Burty uzyl slowa japonizm na okreslenie mody na sztuke .

Drzeworyt-technika graficzna druku wypuklego .

-podstawa kloc drewna

-2 osoby robia (1 osoba robi szkic ,2 klocki )

-kazdy kolor wymaga oddzielnego klocka

-kolory:czern,zielen,czerwien,zolc

-aby nablyszczyc ,powlekano klejem.

-linearyzm

-falisty kolor

-elementy zlocone ,srerzone

-idealizowany zapis stylu zycia (brak tematow smierci )

-tematyka Ukoi-e- (ukoi-swiat ziemski ,rozrywek ,przyjemnosci ,e-obraz) – slowo oznacza obrazy swiata ktory przemija , obrazy przepływającego świata"  .

-motywy teatru ,erotyka,gejsz,kurtyzan

-wazna scena podrozy,wazny temat 36 widcow na gore Fudzi (w roznych porach dnia)

-asymetria,diagonalny uklad kompozycji

-serie ,cykle obrazow.

-nie wolno przedstawiac bitew,samurajow,rodziny cesarskiej,historii japonii.

Cechy sztuki japonskiej :

-wplyw na secesje

-waska gama barw

-kontur,pustka przestrzena

-smiale kadrowanie ( pokazane z dystansu )

-asymetria kompozycji

-monochromatyzm

-patrzenie przez cos ( przez mgle ,strugi deszczu)

-plaszczyznowosc

-portrety w bliskim kadrze

-tematy (muzykujace gejsze,gora Fidzi,sportowcy,pejzaze zimowe,sceny aktorskie.

Feliks Manghi Jasieński :

-polski kolekcjoner japonizmi

-rodzina arystokratyczna ,studia w Paryzu ( prawo ),tracil zwrok rzucil studia i zajal sie kolekcjonerstem

-1885 zaczal zbierac sztuke( do 1905 4,600 drzeworytow japonskicj zebral)

-mecenas polskich modernostow
-gromadzil nie tylko drzeworyty(tkaniny,kimona,monety,zbroje samurajskie )

-napisal 2 mangi po francuzku -1 poswiecona sztuce japonskiej ,2-wrazenia z podrozy ,wystawy.

Inspiracje drzeworytami w sztuce wspolczesnej :

-kaligrafia ,asymetria ,powiekszenie jakiegos detalu ,lekki widok z gory ,widoki mostow ,uklady diagonalne ,pojedyncze elementy ,atrybuty ,rosliny wijace sie

-inspiracje tematyczne (most w deszczu V.Gogha)

2.Ekspresjonizm niemiecki; E.I. Kirchner, Heckel, Schmidt-Rottluff, E. Nolde, W. Kandinsy, A Macke, F Marc. 

Były 2 grupy w Ekspresjonizmie niemieckim:

1.)Most (DIE BRICKE) - 1905 - w Drezdnie - 1913 (początek XXw)

Przedstawiciele: E.I.Kirchner, Heckel, E. Nolde, Schmidt-Rottluff.

Wzorowały się na: Paul Gaugin, Cezanne, E.Munch a także sztuka prymitywna ludów oceanii oraz drzeworyt średniowieczny.

Źródła inspiracji: inspiracje awangardowymi kierunkami francuzkimi; fowizm,strukturalizm.....

Tematy: portret, temat cygański, sceny obyczajowe, temat macierzyństwa, domy polityczne, miasta, kabarety, maski, rodzina, tematy religijne, akty.

Cecha tego malarstwa:

silna posunięta deformacja

płaszczyznowość

linearyzm

widać pracę pędzla

operowanie ostrymi formami

ostre cięcia, ostre kształty

ważna rola czerni i bieli

sztuka ta jest autyimpresjonistyczna

używanie kolorów w sposób ekspresyjny

Znaczenie tej grafiki:

Wzrócenie ludzi chorych, niepokojący nastrój , emocje, melancholia, lęk, strach, obawy.

Sztuka ta ma być szczera i bezpośrednia.

Galeria Valdena- handlowano tam dzielami sztuki.

2.)Błękitny jeździec (Der Blane Reiter)

( 1911-1914 )- w Monarchium. Działała bardzo krótko.

Przedstawiciele: F. Marc, A. Macke, W Kandinsky, Kokoszka

Wzorowali się na: sztuce ludowej, dzieciach, sztuka japońska, średniowieczna i prekolumbijska,

Cechy tej grupy:

obraz ma być tak dzwięczny jak utwór muzyczny(mówił Kandinsky);

każdy kolor ma określony ładunek znaczeń (błękit- tęsknota, czerwień- miłość, biel- pustka)

kolory nie mogą zatracać z wiązków z rzeczywistością

August Macke:

stosował ostry kolor

technika akwareli

malarstwo uporządkowane

świetliste, mgliste tło

delikatne prace

Tematy: ulicy, spacery, wizerunki zwierząt żółte konie, czysta natura zwirząt

Franc Marc:

zaczynał od impresjonizmu do symbolizmu

zwierzęta rytmicznne, odrealne formy

kolor pewni funkcje symboliczne, barwa rytmizuje kolor

mieszanka: ekspresjonizm+romantyzm

Wzorował się na sztuce ludową, anatomizmem

Inspiracja: Paul Gaugin

Vasiliy Kandinsky:

stworzył dzieło związane z awangardą "Duchowość w sztuce"

chciał uchwycić sens bytu

nazywał swe kolory kompozycyjnymi i impresjami

sztuka ma mieć charakter intelektualny

tworem ma być sztuka pierwotna i sztuka dzieł która jest niczy nie skazana

wzorem dla malarstwa jest sztuka ludowa, dzieci, sztuka japońska, średniowiecza i prekolumbijska

Sztuka ta jest zdegenerowana.

Wystawa grudniowa (I wystawa tej grupy była w 1912)

3teza- dadaizm

Niniejszym iż jest to dramat wprowadzam prolog:

ELO RAP KRUCJATA PRZECIWKO WYZYSKOWI UCZELNIANEMU W DRODZE.

dzwiki prochy i alkohol :)

3. Dadaizm- cechy sztuki, pojęcia Merzbau (Gesamtkunstwerk), ready made, nowe techniki tworzenia, M. Duchamp, Kurt Schwitters, H. Arp

ogulnie o kierunku:

ruch awangardowy (literacko-artystyczny) rozwijajacy sie glownie w Niemczech, USA, Szwajcarii i Francji powstaly w XXw. (1916 - 1923). Narodzil sie w kilku osrodkach tj. Zurych, NY (New York) i Paryż, pózniej obecny na terenie calych Niemiec. Postulowal on zerwanie ze wszelkimi tradycjami i istniejacymi juz kannonami promowal swobode tworcza i dowolonosc wyrazu artystyczngo (czyli sztuka oparta na haosie i absurdzie)

Dadaizm nie był jednak odrębnym nurtem ze swoim własnym stylem. Był on połączeniem futuryzmu i kubizmu, a ostatecznieprzedstawiciele dadaizmu w dużej części zasilili szeregi surrealistów. W dadaizmie chodziło przede wszystkim o zszokowanie publiczności swoimi dziełami i nonsensownymi pomysłami. Prace dadaistów rzadko kiedy spotykają się z neutralnymi odczuciami – albo wzbudzają zachwyt, albo ostrą krytykę.

READY - MADE - pojęcie z dziedziny sztuki, opisujące przedmiot stanowiący dzieło sztuki lub będący częścią dzieła sztuki, który został utworzony z przedmiotu codziennego użytku lub z odpadków. Użycie takiego przedmiotu w kontekście innym niż ten, do którego został przeznaczony, nadaje mu inny sens.

Gesamtkunstwerk, Merzbau (synteza sztuk) - jest dziełem sztuki, które korzysta z wszystkich lub wielu form sztuki lub stara się to zrobić

1.)Kurt Schwitters - niemiecki intelektualista, zajmujący się malarstwem, rzeźbą, typografią, poezją, komponowaniem muzyki. Przedstawiciel dadaizmu.Był czołowym przedstawicielem niemieckiej sztuki okresu międzywojennego.W dziedzinie sztuk plastycznych zasłynął jako twórca dadaistycznych asamblażytworzonych z przeróżnych, przypadkowych materiałów (sznurki, drewno, papier, drobne przedmioty, blacha, farby), zgodnie ze swoim założeniem "tworzenia nowego świata ze szczątków".

Na przełomie lat 20. i 30. stworzył dzieła swego życia: Merzbau – była to abstrakcyjna forma architektury wnętrz. Powstały trzy Merzbau (jedno w Hanowerze, drugie w Norwegii, trzecie – niedokończone – w Ambleside w północnej Anglii), które ilustrowały ideę Schwittersa o sztuce totalnej, łączącej w sobie artystyczną ekspresję rzeźby, architektury i malarstwa. Merzbau były ogromnymi przedsięwzięciami, wymagającymi nakładów pracy i czasu. Schwitters pokrywał ściany trójwymiarowymi kształtami, tworzył groty, nisze, zapełniał je przypadkowymi przedmiotami, odpadkami, resztkami. Twierdził – w sensie fizycznym i ideologicznym – że Merzbau zawierają wszystko, co miało dla niego znaczenie (patrz Gesamtkunstwerk ).

2.)Marcel Duchamp (28.07.1887 – 2.10.1968) to francuski malarz, którego twórczość wpłynęła znacznie na rozwój sztuki powojennej. Powiązany był on zarówno z dadaizmem, jak i surrealizmem, a w swoich pierwszych pracach zahaczył również o styl postimpresjonistyczny. Eksperymentował sporo także z technikami kubistycznymi oraz fowizmem. Duchamp studiował w Akademii Julian w latach 1904-1905, jednakże nie był wtedy zbyt ambitnym studentem i wolał rozrywkę.

To właśnie Marcel Duchamp stworzył termin ready-made, który oznaczał użycie gotowego przedmioty codziennego użytku jako dzieła sztuki. Do tego typu dzieł zaliczyć można m.in. reprodukcję Mony Lizy, której Duchamp domalował wąsy oraz bródkę i nazwał obraz LHOOQ. Innym prowokującym dziełem tego artysty jest Fontanna, która przedstawia pisuar. Duchamp zajmował się również rzeźbą, a także wydał zbiór aforyzmów, co miał już we krwi, gdyż artyści byli w całej jego rodzinie.

3.) Hans Arp malarz, rzeźbiarz i grafik francuski pochodzenia niemieckiego, studiowal w rodzinnym Strasburgu, w Weimarze i Paryżu. W 1916 zapoczątkował swoją prace w Zurychu. W ruchu dadaistycznym malowal glownie kolarze, drewniane polichromowane reliefy o krzywoliniowych formach, ilustracje do książek i czasopism; od 1925 w Paryżu, związany z surrealistami, uczestnik ich pierwszej wystawy. od 1931 inspirowany konstruktywizmem (kompozycje z dartych i zwiniętych papierów), później poświęcił się gł. rzeźbie (m.in. brązowe płaskorzeźby)

Techniki tworzenia

Dadaistyczni artyści w malarstwie czy rzeźbie realizowali się w technice kolażu (przejętej od kubistów), czyli tworzeniu jednego dzieła poprzez łączenie różnych elementów i materiałów: papieru, szkła, fotografii. Swoje niepokoje, frustracje czy postawy ukazywali także poprzez tzw. readymade, czyli przedmioty codziennego użytku, które status „dzieła sztuki” zyskiwały po drobnej „obróbce” przez artystę, polegającej czasem tylko na wystawieniu w galerii (jak na przykład słynny pisuar Duchampa). Dadaiści rozpowszechnili także technikę fotomontażu, czyli tworzenia obrazów fotograficznych poprzez nałożenie na siebie dwóch lub więcej fragmentów fotografii, oraz frotażu (papierowa kopia powierzchni jakiegoś przedmiotu, uzyskana dzięki przyciśnięciu papieru do przedmiotu i pocieranie np. grafitem). Ideałem poezji tego awangardowego ruchu było naśladowanie gaworzenia dziecka, ponieważ umysł malucha nie jest jeszcze skażony żadnym językiem, nie zepsuły go normy, zasady gramatyczno-stylistyczne. Dadaiści często też posługiwali się tzw. czarnym humorem w opisywaniu świata. Poza tym w ich utworach można odnaleźć ślady bełkotu, odrzucenie rygorów składniowo-gramatycznych, bezznaczeniowego łączenia zespołów dźwięków i liter.

5. Neue Sachlichkeit: 2 nurty i jacy przedstawiciele, tematy, cechy malarstwa, twórczość Otto Dixa, Georga Grosza

Neue Sachlichkeit – Nowa Rzeczywistość – kierunek 20-30 lata XX wieku, przeciwstawiał się ekspresjonizmowi i abstrakcjonizmowi. Pokazywał rzeczywistość obiektywnie, pokzaną satyrycznie, zmierzał ku naturalizmowi.

Sztuka była reakcją na społeczną, gospodarczą i polityczną sytuację w Niemczech po I wojnie. Przejaw sztuki nowoczesnej dzielimy na :

1.naturalizm

2.dzieła związane z realnym/magicznym mistycyzmem

Sztuka odrzuca dadaizm i futuryzm

Chce ukazać świat który już dawno odszedł (spokój,harmonia)

Przedstawia problemy społeczne, przemysłowe, przedstawia brutalność

Nurt jaskrawej formy – pokazuje dramatyzm i brutalność świata, satyra ironiczna, obnażanie niepoprawności politycznej, regres korupcja

Georg Grosz

-Piętnował polityków, żołnierzy, urzędników

-Uważał ich za pijaków

-Bez żadnych skrupułów przedstawiał ciężką sytuacje państwa

Otto Dix:

-Niemiecki malarz, bardzo sarkastyczny zaraz po G. Groszu

-Wpływ francuskiej awangardy

-Maluje zakątki miast,

-Przesadnie je zniekształca, ukazuje znaczną brzydotę

-Maluje ludzi niepełnosprawnych, bez nóg, inwalidów, prostytutki

6.????

7????

8.Polska sztuka w dwudziestoleciu międzywojennym o cechach propagandowych. W jakich dziełach i w jaki sposób ujawnia się treść ideologiczno-polityczna? (na podstawie artykułu omawianego na zajęciach)

PROPAGANDA PAŃSTWA POLSKIEGO ujawnia się na:

Plakatach (Bogdan Nowakowski „Ojczyzna wzywa was” jest to przedstawienie monumentalnej postaci zwycięskiej Polski, z godłem na piersi na tle łuny pożarów; celem takiego przestawienia była zachęta do odbudowy Polski poprzez kupno pożyczki państwowej)

Pocztówkach/znaczkach (kartka pocztowa „Wskrzeszenie Polski” – przedstawienie powstającej z grobu Polski; ukazanie w sposób wyidealizowany marszałka Piłsudskiego oraz inne osobistości patronujące odzyskaniu niepodległości)

Okładkach miesięczników (okładka „Świat i Prawda” – zachęcała do pracy na rzecz gospodarki wolnego kraju)

Pomnikach/rzeźbach (rzeźba z brązu Franciszka Masiaka „Polonia Restituta” , która wieńczyła kopułę Pawilonu polskiego na wystawie Sztuki i Techniki w Paryżu; monumentalne posągi wybitnych Polaków, m.in. „Mikołaja Kopernika” Xawerego Dunikowskiego czy posąg „Fryderyka Chopina” Alfonsa Karnego)

Monetach/medalach (z przedstawieniem „Nike” i „Polonii”; cel: upamiętnienie najważniejszych wydarzeń, osiągnięć kraju, obchodów rocznicowych)

Plafonach (Ludomir Slendziński „Alegoria Polski – Opatrzność osłaniająca Polonię od burz” – plafon wykonany na zamówienie państwowe, którego charakter (ukazanie Piłsudskiego jak herosa) wynikał z silnej potrzeby legitymizacji władzy państwa polskiego)

Obrazach

Malowidłach ściennych (malowidła do Sali Sejmowej w Warszawie, które nie zostały zrealizowane, np. malowidło Mehoffera „Polonia – Radość życia” lub niezachowane malowidło Bolesława Cybisa i Jana Zamoyskiego „Polonia”, przedstawiające postacie alegoryczne: Polonię Triumphans oraz geniusze Pokoju, Wojny, Sztuki i Nauki)

Witrażach (niezachowany witraż Mieczysława Jurgielewicza „Polonia” – w centrum witraża znajdowała się Polska Zmartwychwstała, po bokach umieszczono sceny walk i wojsko, całość wieńczył wizerunek matki boskiej Ostrobramskiej)

Ołtarzach

Cel przedstawień: moralny i ekonomiczny (aby zjednoczyć społeczeństwo oraz aby przywrócić świadomość narodową).

Częste motywy:

Stroje legionistów

Józef Piłsudski (trzymał naród w ryzach, dzięki niemu ludzie mieli nadzieję na powstanie z klęski)

Matka Boska (często była synonimem Polski; opiekunka Polski; matka narodu)

Polonia – alegoria Polski (postać kobiety w długiej szacie, w koronie na głowie, z Orłem Białym u boku, eksponująca atrybuty męczeństwa)

Sztukę czasów II Rzeczypospolitej charakteryzowała wielka różnorodność przedstawień alegorycznych, wykorzystywanych do gloryfikowania osoby marszałka Piłsudskiego, do dekoracji gmachów państwowych, w zagranicznych prezentacjach polskiej kultury, manifestacjach polskości oraz do propagowania odbudowy i rozwoju gospodarki kraju. Obecne na tysiącach obrazów, plakatów, kart pocztowych, medali i milionach monet głosiły potęgę Polski. Przedstawienia Polonii cechował monumentalizm sacrum i silny przekaz propagandowy.

9. Sztuka brytyjska w XX w, jakie kierunki reprezentują artyści, konieczna jest znajomość ich prac: H. Moore, F Bacon, L. Freud, D. Hirst, A Kapoor. 

1914- czasopismo "Blast"pisano że sztuka brytyjskaXX w ma połączenie z futuryzmem, kubizmem, kierunków awangardowych surrealistów.

Sztuka brytyjska na pocz XX była nazywana sztuką skostniałą;to jest kopiowanie Picassa, Mayrissa.

Young British Art(YBA)- to wystawa młodej sztuki brytyjskiej(to była sztuka zwązana z finansami) na tej wystawie Charelsa Saatchi powiedział że to jest sztuka pokolenia, która odrodziła żucie Brytanii.

Henry Moore:

Abstrakcja organiczna lata 50

formy kojarzące się z postacią ludzką

3 pozycje(siedząca, leżąca, stojąca)- ulubione

Inspirował się sztuką oceańską i MAjów;

twarzy w trudnych materiałach(odlewa, kamień);

proponuje żeźby które istnieją poprzez to, że są póste (otwór w rzeźbie- polski odpowiednik Katarzyna Kobro);

rzeźby kobiet i dziecka;

rzeźby na wolnym powietrzu;

jego prace stoją nizko, i są stabilne

projektuje platformy z tego samego materiału co reźba

Francis Bacon:

abstrakcja organiczna

twórczośc przesięknięta dramatyzmem

zamyka postać na ringo klatce( z ktzycącymi twarzami)

malował bez szkiców

posługuje się symboliczna farbą

cykl ukrzyżowań(nie są to obrazy religijne )

Damien Hirst:

cykl ''Historia naturalna''-pokazana rekin, owca,krowy, zebra,jednorożec

'' litość boską '' (diamentowa czaszka, wcisznięte ozdabianymi diamentami) to wykrzykneła jego matka na widok czaszki

zarabia na sztuce

okładka albumu Red Hotsów

przebite serce

figury anatomiczne pozłacane

postaci rzucone w te przestrzeń

artysta ceniony i lubiany

''Trybtyk'' przedstawia Lucjana Freuda i jego portrety

tematy homoseksualne

twórczość tragiczna, niepokojąca

trudna w odbiorze

Lucjan Freud:

rocznica królewska - portret Elżbiety w2001

obrazy cielesne fizyczne, przeniknięte psychicznością

''Śpiący inspektor''

porterty żon, córek

''Freud i dzieci''(dzieci są zbyt dorosłe)

postacie leżące na drewnianych podłogach, przy kwiatku, malowane zgóry

wizerunki matki bardzo osobiste

obrazy mówią coś więcej niż tylko o fizyczności, cielesności

pod koniec życia malował siebie

10. Sztuka artystów naiwnych – prymitywistów

Artyści naiwni nazywania taż byli ‘niedziennymi malarzami’, ‘artystami instynktu’, ‘artystami ludowymi’.

Sztuka naiwna jest tworzona przez artystów samorodnych. Wprowadzają oni swój styl. Są oryginalni. Często egocentryczni, o wysokim mniemaniu o sobie (Nikifor na obrazach podpisywał się ‘Nikifor Matejko’). Mieli bardzo szerokie inspiracje, od snów do ich otoczenia. Tworzą z wewnętrznej potrzeby, często tylko dla siebie. Obrazy ich są bardzo emocjonalne, widać w nich radość, zaangażowanie, dziecięcy optymizm. Emocje wyrażają poprzez kolory. Malują bez techniki, tak jak widzą. Jeżeli już stosują perspektywę to jest to perspektywa symboliczna, taka jak im się wydaje, że powinna być. Malują dość precyzyjnie i w miarę możliwości wiernie oddają szczegół. Malują wg własnego porządku i formy. Nieprawidłowości w obrazach wynikają z tego, że nie potrafią inaczej. Narracja w obrazach jest prostoduszna związana z życiowym doświadczeniem. Twórczość jest formą ucieczki od ciężkiego życie prostych ludzi.

Serafina Luis (Sensil) – pomoc domowa. Tworzy dla siebie. Maluje głównie roślinność. Ostre barwy. Obrazy spójne, dynamiczne, falujące.

Celnik Russeau – świat przedstawia jako zmonumentalizowaną wizje ogrodu botanicznego. Symboliczne zwierzęta na obrazach. Symbolika emocjonalna. Dzikość, erotyka, trochę surrealizmu. Obrazy barwne, anegdotyczne, przerysowane, zimne, niepokojące.

Nikifor z Krynicy – już za życia wystawiany na całym świecie. Popularny bo jego sztuka kojarzyła się z ludowością. Był upośledzony i miał parę niedowładów. Maluje krajobrazy, często z lotu ptaka. Architektura geometryczna. Maluje kredkami lub akwarelą (ogólnie wszyscy naiwni malowali czym mieli i na co było ich stać. Często nie mieli na jedzenie bo zbierali na farby czy kredki.) Silny kontur. Ślini kredki żeby kolory głębsze były. Siebie portretował zawsze elegancko. Tworzył pocztówki. Dużo jego obrazów jest na KULu bo jakiś tam ksiądz kupował od niego jak Nikifor jeszcze żył. Podpisywał się Nikifor Matejko bo uważał się za równego mu.

Teofil Ociepka – górnik ze Śląska. Interesował się okultyzmem i demonologią. Widać to w jego obrazach. Przez sztukę wyrażał swój światopogląd. Tworzy obrazy baśniowe, bajkowe, a czasami psychodeliczne. Odważne kolory. Sztuka silnie narracyjna o różnym przezłani, najczęściej metafizycznym.

Erwin Sówka – Malarz Górnego Śląska. Bardzo ważny jest dla niego element religijny, szczególnie św. Barbara. Maluje rodzinę, pracę górników. Twórczość żartobliwa, erotyczna.

Zenek z Hajnówki – malarz wnętrz. Maluje okna, ściany, drzwi. Pokazuje naturę: wodospady, zagajniki, a także fontanny. Rzadko przedstawia ludzi. Maluje też obrusy. Dekorował cerkwie, zewnętrza domów, bloki. Był górnikiem.

13. Obrazy miasta i portret społeczeństwa amerykańskiego w twórczości Edwarda Hoppera 

Edward Hopper (1882 – 1967)

Realizm Hoppera tworzą sztukę amerykaskiej XX wieku amerykańskiej rzeczywistości, melancholijny, spokojny, w obrazach samotność, alienacja, opuszczenia, niemożność porozumienia z innymi ludźmi. Nowy Jork opuszczał tylko na czas krótkich podróży, zamknięty we własnym, nieruchomym i zawieszonym w czasie świecie. Artysta wcześnie zainteresował się sztuką, studiując ilustrację reklamową w jednej z nowojorskich szkół. W latach 1900 – 1906 uczył się u Roberta Henriego w New York Schoof of Art. W 1906 roku pierwsza podróż do Europy, odwiedził Francję, Anglię, Holandię, Niemcy i Belgię, większość czasu spędził w Paryżu, gdzie poznał prace Picassa i fowistów oraz Matisse'a i Marqueta. W 1908 roku zaczął pracować jako ilustrator oraz rysownik reklam i wspólnie swoje prace w Harmonie Club w Nowym Jorku. W latach 1915 – 1923 wykonał pięćdziesiąt akwafort ukazujących melancholijne postacie spoglądające przez okno, samotnych ludzi w mieście, domy stojące na uboczu i bezludne pejzaże. W 1923 roku artysta zaczął malować akwarelą. W roku 1933 w nowojorskim Museum of Modern Art miała miejsce wystawa prac Hoppera. W 1964 roku Whitney Museum of American Art urządziło retrospektywną wystawę obrazów malarza, która spotkała się z dużym uznaniem artystów awangardowych.

Realizm Hoppera to jest szerokie pole do interpretacji elementów, które w rzeczywistości nie występują na obrazach, także zaprawia realizm szczyptą fantastyki. Stosunek Hoppera do krajobrazu jako miejsce spotkania Człowieka i Natury. Natura jest przedstawiona przez skazy cywilizacyjne, przez ulice, przejazdy kolejowe i latarnie morskie, symbole cywilizacji zagubione są czy nawet zagrożone przez niezniszczone środowisko naturalne. Obrazy przedstawiają ograniczony, fragmentaryczny widok. Widok wnętrza widzianego przez okno lub widok okna ograniczony przez dom czy inny symbol cywilizowanego świata nieograniczonym przedstawieniem Natury. Okno jest elementem występującą osobę patrzącą od osoby widzialnej, wnętrze od tego, co jest na zewnątrz, jest to rodzaj ekranu, na którym „wyświetla się” uczucia i emocje.

Pokazuję uczucie samotności i opuszczenia, dręczące współczesnego człowieka, jest zapisem stanów uczuciowych przedstawionych postaci. Nadaje scenom z codziennego życia znaczenie uniwersalne pozaczasowe, zmieniając je w malarskie opowieści bez głównych bohaterów. Często przedstawia w swoich obrazach ludzi przy pracy. Naturę i cywilizację dziele głęboka przepaść. Chciał najdokładniej przekazywać wrażenie, które wywołuje w nim natura. Nastrój samotności i smutku, obecny w pracach artysty, nadaje im wartość uniwersalną, ponadczasową, a jego źródłem jest niemożność porozumienia między ludźmi oraz wyobcowanie człowieka za środowiska, w którym żyje. Do jego prac Hoppera pozowała mu żona Jo. Motyw kobiety w oknie, oświetlonej promieniami porannego słońca, występuje w wielu dziełach malarza. Często ukazywał na swych obrazach sceny w pokoju hotelowym (przedstawiał świat pozbawiony nadziei) nastrój osamotnienia, spokoju i oczekiwania. Samochody i szyny kolejowe odgrywają ważną rolę w jego twórczości. Także w jego obrazach jest przedstawianie akt kobiet, samotnych i zamyślonych osób.

Według Hoppera forma, kolor i kompozycja są tylko środkami do osiągnięcia celu, narzędziami, za pomocą których tworzę i jako takie zbytnio mnie nie interesują. Przede wszystkim interesuje jego szerokie pole doświadczenia i wrażenia, którymi nie zajmowała się ani literatura, ani sztuki plastyczne.

Tematem prac było współczesne amerykańskie miasto i jego mieszkańcy: przedstawiciele klasy średniej, urzędnicy i sekretarki, klienci sklepów i barów, dojrzałe kobiety w pokojach hotelowych.

W obrazach występuję pejzaż miejski, z biurami, stacjami benzynowymi, kinami, zimnymi wnętrzami tanich hoteli i moteli. Pokazywał ludzi – zagubionych, samotnych i obojętnych wobec siebie. Wewnętrzne wyciszenie, lakoniczność motywów i sugestywność wizji przy jednoczesnej oszczędności środków wyrazu sprawiają, że przedstawiani przez Hoppera ludzie i rzeczy zdają się istnieć poza realnym czasem i przestrzenią, co nadaje jego obrazom niemal metafizyczny charakter.

14. Motyw jeźdźca i konia w malarstwie polskim i europejskim od XVI do XIX w.

Koń był centralnym tematem dzieł malarskich. Z piękną urodą anatomią, budową, ruchem, formuła plastycznego konia. Krztałty konia rejestrują dostrzeżone detale: grzywa ogon, podkowy. Często są wygładzone bok, zad, nogi konia. Pewien typ pomyslanego wierzchowca krępego, zwięzle zdudowanego o krótkich nogach i grubej szyi. Koń symbolizuje pewne cnoty: męstwo siła nieustraszzalność.Koń jest przedstawiony w różnych pozach: koń stojący uciekajacy od psów, koń odwrócony, koń idący z jeźdcem wkierunku widza. Na koniu- przedsawienie jeźdca - mógł to być:

król; chłop przedstawienie władz legendarnych; kobieta w portrecie ; kozak ; adiutant sztabowy;

Przedstawienie w scenach rodzajowych i portretowych. Tematyka konia: batalistyczna, myśliwska, gospodarcza, przedstawienie scen bitewnych. Wprowadzenie konia używa się w czaise polowania, podróży, turnieju, podczas pokoju i wojny.

XVI

Motyw konia w scenach powszedniego dnia

Motyw wierzchowca

Portrety konne:

przedstawienie królów i członków ich rodziny

Funkcja konia: służbowa;

Postać jeźdca symbolizuje zwycięstwo;

Koń znajdował się na pierwszym planie kompozycji

Element ruchu

XVII

Malarstwo batalistyczne rozwija się na dworze wazów i w kręgu jego mecenatu był portret;

Kompozycje reprezentacyjnych wizerunków ;

Portrety konne władców-wodzów -portrety łączone były z pejzażem konkretnego miejdca;(niejednokrotnie były to formy fantastyczne;

Koń ukazany w pozycji kurbety i gałopie(kiedy tylne nogi jego wyprostowane, lub wspięte ne tylnych nogach);

Funkcja konia - służebna

Postaćjeźdzca symbolizuje zwycięstwo i siłę;

Poł. XVII w.- żywiołowe malarstwo z rozwijanymi bujnymi grzywami, wyładowują nadmair energii;

XVIII

Konie jako element scen historycznych portretu reprezantycyjnego;

Przedstawienie konia w obrazach batalistycznych (tematyka kościuszkowa);

Swobodniejszy ruch konia

Sposób stawiania nóg z gracją (jedna z przednich podniesiona wysoko w góre)

elastycznośc mięśni

harmonijne proporcje

Przedstawienia koni: koń rosły, o długich nogach, smukłym tułóowiu, mały łeb, puszysty ogon

Przedstawicieli: Jan Piotr Norblin, Aleksander Orłowski,Michał Płoński ; Michał Stachowicz.

Bernardo Bellotto - włoch sprowadzony do Polski przez Augusta Poniatowskiego. Przedstawiał koni w bogatych katerowych zaprzęgach

XIX

Kóń przestawał być koniem bojowym;

Stawał się zwierzęciem usługowym i gospodarczym;

Przedstawiony: na roli, gdy ciągnie pług, wiezie swych gospodarzy na jarmark,do kościoła na wesele,zabawy.

Bierze udział: Na polowaniach, wyścigach, biega w zaprzęgu karetki(we dwoje lub czwórka);

Przedstawiciele: Józef Chełmoński, Jan Matejko, Jozef Brant, Wojciech i Juliusz Kossak, Jan Rosen.

Józef Chełmoński: sceny rodzajowe- targi końskie i tabuny, napady wilków, sceny z życia polowania. Przedstawienia koni w trójke, czwórkę.(Targ na konie w Bałcie, Kozacy w Marszu);

Jan Matejko: przedstawienie bitewne, szkice koni sporządzane w w różnych obrazach. ( Bitwa pod Grunwaldem, Bitwa pod Racławicami, Portret syna na koniu);

Józef Brant: przedstawienie koni z szerokim tłem pejzażowym; konie jego przybliżają się do widza; przedstawienie szerokiego pędu konia, gwałtowne starcia się przeciwników;

15. Pop art – artyści, dzieła, nowe techniki tworzenia dzieł, cechy sztuki, czas pojawienia się tego kierunku, główne ośrodki. R. Hamilton, Roy Lichtenstein, Jasper Johns, Robert Rauschenberg, Andy Warhol.

Popularny (zaprojektowany do masowego odbioru)

Przejściowy (rozprzestrzeniający się w szybkim czasie)

Podlegający zużyciu (łatwo zapominany)

Tani

Produkowany masowo

Młodzieżowy

Dowcipny

Seksualny

Oparty na sztuczkach

Urzekający

Przynoszący wielki dochód.

NAZWA:

Narodziła się w Anglii, wywodzi się od angielskiego popular art( sztuka popularna), wprowadził ją angielski krytyk L. Alloway

Początki ruchu wiążą się z działalnością londyńskiego stowarzyszenia Independent Grup( Grupa Niezależnych), gdzie od 1953 podejmowano tematy kultury masowej

OGÓLNE INFORMACJE:

Kierunek bliski dadaizmowi

Stworzony dla kultury masowej

Stosuje się różne techniki-kolaże,montaże, przedmioty gotowe, techniki drukarskie, a w malarstwie akryl na płótnie i tradycyjny olej.

usiłuje zastawiać rozmaite przedmioty produkcji przemysłowej z obrazami na zasadzie metod reklamowych

Początki pop-art miały miejsce w Anglii w 1956roku, gdzie działali:

Richard Hamilton autor fotomontażu

„Co właściwie sprawia, że dzisiejsze mieszkania są tak odmienne, tak pociągające”

fotomontaż, obraz fot., składający się ze stanowiących

ostatecznie jedną całość kilku (dwu lub więcej) obrazów fot. F. wykonuje się albo rzutując na

jeden arkusz papieru fot. kolejno kilka negatywów

fot. tak, aby w sumie pokryty całą powierzchnię papieru,

lub montując obraz z kilku odpowiednio przyciętych

obrazów pozytywowych i reprodukując tak otrzymany obraz. Obecnie f. otrzymuje się przeważnie za pomocą komputerowego przetwarzania kilku obrazów fot. tak, aby w wyniku otrzymać jeden uprzednio zaprogramowany obraz

16. Wątki patriotyczne i ich znaczenie w sztuce europejskiej XVIII-XIX wieku (wybrane tematy, sztuka w okresie Wielkiej Rewolucji Francuskiej, epoki napoleońskiej - Francja, Hiszpania, w kontekście polskich powstań, jak i w obliczu kryzysu zrywów niepodległościowych; Grottger, Matejko, Malczewski)

Malarstwo patriotyczne, choć sztuka wieku XVIII i XIX odchodziła od akademizmu, zawierało w sobie wiele jego cech jak chociażby układ kompozycyjny obrazu. Kolorystyka obrazów też jest w pewien sposób ukierunkowana i symboliczna, kolory są żywe, mają swój cel, np. purpury miały ukazywać dramatyzm przedstawianego momentu. Wykorzystywano głównie techniki olejne oraz rysunek. Obraz były wielkoformatowe, choć oczywiście nie było to regułą. Malowano głównie bitwy czy ważne wydarzenia historyczne.

Polscy artyści zaliczani do nurtu patriotycznego to głównie Artur Grottger, Jan Matejko i Jacek Malczewski. Grottger znany jest ze swoich cykli rysowniczych jak „Polonia” i „Lithuania”, w których ujął alegoryczny obraz powstania listopadowego. Matejko, wiadomo, malarstwo historyczne w ogóle. Warto pamiętać o etapach w malarstwie Matejki, wpierw malował obrazy religijne, następnie poświęcił się historyzmowi. Pierwszy etap historyzmu to malarstwo rozrachunkowe i obrazy takie ja „Stańczyk”, „Rejtan” czy „Polonia”, drugi etap to malarstwo „ku pokrzepieniu serc” i obrazy m. in. „Hołd Pruski”, „Bitwa pod Grunwaldem”, „Unia Lubelska” i wiele innych. Malczewski to z kolei malarstwo alegoryczne. Główne dzieło to obraz „Polonia” z cyklu o tej samej nazwie.

Z zagranicznych twórców to ciężko mówić o jakichś konkretnych postaciach, warto natomiast kojarzyć, co malowano, a mianowicie cała Rewolucja Francuska i późniejsze powstania we Francji. No i koniecznie styl Empire zwany Cesarskim, wprowadzony prze Napoleona.

17.Mail Art. - powstał w 1962 roku z chwilą założenia New York Corespondence School. Założył go Ray Johnson.

Jest to sztuka bezpośredniej, osobistej, rzeczywiście dwustronnej komunikacji wykorzystującej jak dotąd przede wszystkim pocztę, choć zainteresowania artystów mail artu coraz częściej kierują się także ku innym środkom komunikacji, takim jak telefon, radio, telewizja, komputery itp. Mail art związany jest więc z procesem komunikacji, ze znamienną dla naszych czasów rewolucja komunikacyjną. Składa się z trzech zasadniczych elementów: przesyłki, komunikacji i poczty jako materiału artystycznego jak drewno, papier czy pióro.

W różnych krajach i kręgach kulturowych bywa różnie odbierany: w USA jest związany z wolnością przekazu i tym, że każdy może tworzyć, a w Polsce oznacza możliwość kontaktu z wielkimi, zachodnimi centrami sztuki.

Przedstawiciele: Ray Johnson, On Kawara i Mieko Shiomi, Andrzej Partum.

Tworzą: Karty pocztowe, znaczki, stemple, kolaże, pisma, magazyny.

W Polsce mail art. zaczął się w 1970r wystawą SP-sztuka pojęciowa, a rozwinął się i rozpowszechnił wraz z założeniem przez A. Partuma

18.Minimalizm, sztuka minimalna (ang. minimalism albo minimal art) – nurt w sztuce, rozwijający się w latach 60. XX wieku. minimalizm zapoczątkowali artyści ze Stanów Zjednoczonych.

Twórcy minimalizmu dążyli do ograniczenia w dziele środków plastycznych. Operowano jedynie uproszczoną bryłą, podstawowymi kształtami (okrąg, trójkąt, prostokąt), gładkimi powierzchniami oraz wielkościami i skalą (powstawały tak często monumentalne obiekty).

Głównymi przedstawicielami tego nurtu byli: Sol LeWitt, Robert Morris, Donald Judd, Carl Andre, Robert Duran.